محمدهادی بیات

فرض کن تو یکی از امتحانا نتونستی نمرۀ قبولی بیاری، بعد استاد بگه اگه فلان تحقیق رو انجام بدی، یا فلان مطلب رو کنفرانس بدی، نمره قبولی بهت میدم، 

از این فرصت چطوری استفاده میکنی؟

در روایتی از امام باقر (علیه السلام) آمده: «...إِنَ‏ الْعَبْدَ لَا یُقْبَلُ‏ مِنْ‏ صَلَاتِهِ‏ إِلَّا مَا أَقْبَلَ‏ عَلَیْهِ‏ مِنْهَا بِقَلْبِهِ‏»:

همانا از نماز بنده، تنها آن مقدار که با قلبش توجه داشته است پذیرفته می­شود.

مردی گفت: پس ما هلاک شدیم!

حضرت فرمودند: هرگز! همانا خداند عزّ و جلّ [نقص] آنرا با نوافل کامل می­کند [1].

یه لحظه فکر کن،

یه لحظه به خودت نگاه کن، 

ببین تو نمازات چقد حضور قلب داری،

اگه حضور قلب نداری، یا درصدش خیلی کمه، 

خب بسم الله، 

با نوافل جبرانشون کن.

گر گدا کاهل بوَد تقصیر صاحبخانه چیست؟

نافله نماز صبح، 2 رکعت قبل از نماز صبح.

نافله نماز ظهر، 4 رکعت قبل از نماز ظهر، 

نافلۀ نماز عصر، 4 رکعت قبل از نماز عصر،

نافلۀ مغرب، 4 رکعت بعد از نماز مغرب،

نافلۀ نماز عشاء، 2 رکعت نشسته، بعد از نماز.

البته اگه به نظرت سخته و زیاده و نمیشه، خوبه که یه نگاهی به احکام نماز مستحبی (که در ادامه اومده) بکنی و ببینی که چقدر آسون گرفتن، احتمالا نظرت عوض شه:

برخی احکام نماز مستحبی:

•  سوره در نماز مستحبی:

خواندن سوره در نماز مستحبی لازم نیست. البته در بعضی نمازهای مستحبی که سورۀ خاصی وارد شده ـ مثل نماز جعفر طیّار(علیه­السلام) ـ، اگر بخواهند به دستور آن نماز عمل کنند، باید همان سوره را بخوانند.

•  نماز مستحبی در حال نشسته:

نماز های مستحبی را می­توان نشسته خواند، حتی با وجود قدرت بر نماز ایستاده، لکن بهتر است که ایستاده خوانده شوند.

هرگاه نماز مستحبی را نشسته بخواند و مقداری از آخر سوره ـ مثلا یک یا دو آیه ـ را باقی بگذارد، سپس برخیزد و باقیماندۀ سوره را بخواند و از حال ایستاده به رکوع رود و نماز را ادامه دهد، در حکم نماز ایستاده حساب شده و ثواب نماز ایستاده را دارد. (در خواندن نماز های مستحبی طولانی، می­توان از این روش استفاده کرد).

•  نماز مستحبی در حال خوابیده:

نماز های مستحبی را در حال اضطرار و عدم توانایی می­توان خوابیده بجا آورد، و در این حال رکوع و سجده را با اشارۀ سر انجام داد. اما در حال اختیار، جواز آن محل اشکال است؛ ولی انجامش به عنوان رجاء اشکال ندارد.

•  نماز مستحبی در حال حرکت:

نماز مستحبی را می­شود در حال راه رفتن و نیز در حال سواری در ماشین، قطار، هواپیما، کشتی و...، بجا آورد.

در اینصورت استقرار بدن و رو به قبله بودن لازم نیست.

ولی اگر در منزل یا در محل کار، در حال انجام کاری است که بدن ساکن است و استقرار دارد، مراعات قبله لازم است. همچنین در حال استقرار و اختیار نمی­توان رکوع و سجود نماز مستحبی را با اشاره انجام داد.

•  کیفیت نماز مستحبی در حال حرکت:

در حال حرکت، به نیّت وارد شدن به نماز، تکبیرة الإحرام گفته می­شود و پس از قرائت حمد و سوره، ذکر رکوع به نیت رکوع و ذکر سجده به نیت سجده انجام می­گردد.

همچنین می­توان به نیّت رکوع کمی سر را خم کرد و برای سجده نیز مقداری بیش از رکوع سر را خم نمود. البته لازم نیست خم کردنِ سر زیاد باشد؛ بلکه همین مقدار که تفاوتی بین رکوع و سجود باشد کافی است.

•  قضای اعمال مستحبی:

در صورت فوت شدن عمل مستحبی، می­توان رجاءً آنها را قضا کرد، و این عملی است که در روایات بسیار مورد ستایش قرار گرفته است [2].

#حدیث_کده

__________________________________________

[1] ابن بابویه (ف 381 ق)، الخصال، ج2، ص517.

[2] رسالۀ مصور، توضیح المسائل جامع آیت الله سیستانی.