محمد هادی بیات

از جمله اعمال روز سوّم ماه شعبان، خواندن دعایی است که طبق بیان «سید بن طاووس» در «اقبال الاعمال»، آخرین دعای حضرت، در روز عاشورا بوده است:

«... و هُوَ آخِرُ دُعاءٍ دَعا بِهِ الحُسَینُ (علیه السّلام) یَومَ الکَوثَرِ [أی: یوما صارَ مَغلوباً بِکَثرَةِ العَدُوِّ]:

حقیقتا شایسته است که اساتید اخلاق، ساعتها فرازهای این دعا را تفسیر کنند! و کتابها در مورد فقرات این دعا  بنویسند! و از بزرگی خدایی بگویند که حسین (علیه السلام) در آخرین ساعات حیاتش او را چنین خطاب می کند:

«...أدْعُوکَ مُحْتاجاً، وَ أرْغَبُ إلَیْکَ فَقِیراً، وَ أفْزَعُ إلَیْکَ خائِفاً، وَ أَبْکِی إلَیْکَ مَکْرُوباً، وَ أسْتَعِینُ بِکَ ضَعِیفاً وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ کافِیاً...»:

خداوندا... تو را از روی احتیاج می خوانم، و فقیرانه به سویت روی می آوردم، و بیمناک به جانبت پناه می آورم، و از روی شدّت اندوه به درگات می گریم و در کمال ناتوانی از تو کمک می خواهم و برای کفایت امورم بر تو توکّل می کنم...

و صاحبان خِرد بیایند و بگویند که چرا در روز «ولادت» آن حضرت، دعایی که در روز «شهادتش» خوانده است؛ باید خوانده شود؟!!

«اللَّهُمَّ انْتَ مُتَعالِی الْمَکانِ، عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ، شَدِیدُ الْمُحالِ، غَنِیٌّ عَنِ الْخَلائِقِ، عَرِیضُ الْکِبْرِیاءِ، قادِرٌ عَلى‏ ما یَشاءُ، قَرِیبُ الرَّحْمَةِ، صادِقُ الْوَعْدِ، سابِغُ النِّعْمَةِ، حَسَنُ الْبَلاءِ، قَرِیبٌ إِذا دُعِیتَ، مُحِیطٌ بِما خَلَقْتَ. قابِلُ التَّوْبَةِ لِمَنْ تابَ الَیْکَ، قادِرٌ عَلَى‏ ما أَرَدْتَ، وَ مُدْرِکٌ ما طَلَبْتَ، وَ شَکُورٌ إِذا شُکِرْتَ، وَ ذاکِرٌ إِذا ذُکِرْتَ، أدْعُوکَ مُحْتاجاً، وَ أرْغَبُ إلَیْکَ فَقِیراً، وَ أفْزَعُ إلَیْکَ خائِفاً، وَ أَبْکِی إلَیْکَ مَکْرُوباً، وَ أسْتَعِینُ بِکَ ضَعِیفاً وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ کافِیاً. اُحْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ قَوْمِنا، فَإنَّهُمْ غَرُّونا وَ خَذَلُونا وَ غَدَرُوا بِنا وَ قَتَلُونا، وَ نَحْنُ عِتْرَةُ نَبِیِّکَ وَ وُلْدِ حَبِیبِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، الَّذِی اصْطَفَیْتَهُ بِالرِّسالَةِ وَ ائْتَمَنْتَهُ‏ عَلَى‏ وَحْیِکَ، فَاجْعَلْ لَنا مِنْ أَمْرِنا فَرَجاً وَ مَخْرَجاً بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ [1]».

ترجمه دعا:

خدایا تو بلندمرتبه و بزرگ قدرت مطلقی و در عذاب بس سختگیری، از آفریدگان بی‌نیازی، کبریایی‌ات فراگیر است، بر هرچه می‌خواهی توانایی، رحمتت به بندگان نزدیک است، وعده‌ات راست، نعمتت کامل و آزمونت نیکوست، هنگامی‌که خوانده شوی بسیار نزدیکی، به آنچه آفریدی احاطه داری، برای آن‌که توبه کند پذیرای توبه‌ای، بر هرچه اراده کنی توانایی و آنچه را بجویی به دست آوری، هرگاه سپاس شوی، در برابر ان سپاس اندک پاداش فراوان می‌دهی و هرگاه یاد شوی یاد کنی، از سر نیاز تو را می‌خوانم و با احتیاج به‌سوی تو میل می‌کنم و بیمناک به‌جانب تو پناه می‌آورم و غمگین به درگاهت گریه می‌کنم و در کمال ناتوانی از تو کمک می‌خواهم و برای کفایت امورم بر تو توکل می‌نمایم، بین ما و بین قوم ما [به‌حق] داوری کن، آنان ما را فریفتند و به ما نیرنگ زدند و از یاری ما دست کشیدند و با ما بی‌وفایی نمودند و ما را کشتند و حال آنکه ما عترت پیامبر تو و فرزند محبوب تو، محمّد بن عبدالله هستیم، آن‌که او را به رسالت برگزیدی و بر وحی خود امین قرار دادی، در کار ما گشایش و راه رهایی برای بیرون رفت از مشکل قرار ده، به مهرت ای مهربان‌ترین مهربانان.

#پرونده_ویژه

#ماه_شعبان

__________________________

[1] اقبال الاعمال، ج 3، ص 304؛ مصباح کفعمی، ص 544.