محمدهادی بیات

مناجاتی است که همۀ ائمۀ هدی(علیهم ­السّلام) آن­ را می­خوانده ­اند، و به انس با آن بسیار سفارش شده است.

مرحوم حضرت امام(رحمة­ الله ­علیه) جمله­ ای بسیار جالب در بیان عظمت این مناجات دارند: «...اگر نبود در ادعیه الا دعاى مناجات‏ شعبانیه‏، کافى بود براى [اثبات] اینکه امامان ما، امامان بحقّ ­اند...» [1]

و نیز فرموده ­اند: «درباره این دعا وارد شده که این مناجات حضرت امیر(علیه ­السّلام)، و فرزندان آن حضرت است؛ و همه ائمه طاهرین(علیهم­ السّلام)، با آن خدا را می خوانده‏ اند. و کمتر دعا و مناجاتى دیده شده که درباره آن تعبیر شده باشد که همه ائمه(علیهم ­السّلام) آن را می خوانده ‏اند و با آن خدا را مناجات می کرده ‏اند. این مناجات در حقیقت مقدمه ‏اى جهت تنبّه و آمادگى انسان براى پذیرش وظایف ماه مبارک رمضان می ‏باشد؛ و شاید براى این باشد که به انسان آگاهِ ملتفت انگیزه روزه و ثمره پر ارج آن را تذکر دهد.

ائمه طاهرین(علیهم ­السّلام)، بسیارى از مسائل را با لسان ادعیه بیان فرموده‏ اند. لسان ادعیه با لسانهاى دیگرى که آن بزرگواران داشتند و احکام را بیان می فرمودند خیلى فرق دارد. اکثرا مسائل روحانى، مسائل ماوراء طبیعت، مسائل دقیق الهى و آنچه را مربوط به معرفة اللّه است، با لسان ادعیه بیان فرموده‏ اند. ولى ما ادعیه را تا آخر می خوانیم و متأسفانه به این معانى توجه نداریم، و اصولا نمی ‏فهمیم چه می خواهند بفرمایند.» [2]

آیت الله مکارم شیرازی: «این مناجات اهمیّت فراوان دارد که همۀ ائمۀ معصومین(علیهم ­السّلام) بر آن مداومت داشتند. و مطالعۀ محتوای آن نیز گواه بر اهمیّت فوق العادۀ آن است، و در واقع یک دورۀ عرفان اسلامی در بالاترین سطح در آن منعکس شده و اگر انسان مفاهیم این مناجات عظیم را در درون قلب و جان خود پیاده کند، مقامات طولانی سیر و سلوک الی الله را پیموده است.» [3]

مرحوم میرزا جوا آقا ملکی تبریزی، می­ نویسند: «این مناجات، مناجات معروفی است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مأنوس­ شده و به همین جهت منتظر و مشتاق این ماه هستند. تمام کلام اینکه این مناجات از اهمّ اعمال این ماه است، و نه تنها در این ماه، بلکه سالک بعضی از فرازهای این مناجات را در طول سال هم نباید فراموش کند و لازم است در قنوت نمازها و حالات معنوی خود زمزمه کند...؛ [البته هنگامی­ که مناجات می­ کند] از حرف­ های خود غافل نباشد، و توجه کند تا بداند چه می­ گوید و از پروردگار خود چه می­ خواهد، چون کسی­ که نمی­داند از خدا چه می­ خواهد، نمی­ توان درباره ­اش گفت: فلان چیز را از خدا خواسته، بلکه باید گفت: صرفا الفاظی را به زبان جاری ساخته. حضرت حق در قرآن می­ فرماید: «اُدْعُونی‏ أَسْتَجِبْ‏ لَکُمْ‏»، از فضل خدا بخواهید، زیرا خدا با شما مهربان است، و نمی­ فرماید فقط الفاظ را بر زبان جاری کنید» [4].

اللهمَّ ارزقنا...

#پرونده_ویژه

#ماه_شعبان

_______________________

[1] صحیفۀ نور، ج 13، ص 31.

[2] جهاد اکبر، ص 36 و 37.

[3] مفاتیح نوین، ص672.

[4] المراقبات، ترجمه مولوی نیا، ص172-173.