💥 از سال 1399، یه گروه پرسش و پاسخ در ایتا داریم که جمع علاقمندان به زبان عربی جمعه. از طلبه و دانشجو و دانش‌آموز گرفته تا معلم و استاد و نویسنده و... .
⁉️ هرکی سوالی در زمینه قواعد عربی داشته باشه می‌پرسه، هرکی هم بلد باشه جواب می‌ده و بحث‌های خوبی شکل می‌گیره.
✅ «تَمامُ العِلم»، پاسخ به سؤالات مهم‌تر و پرتکرار اعضای محترم گروهه که بصورت مستند، مستدل و با قلمی روان، در ذیل سه فصل پرسش‌وپاسخ‌های لغوی، صرفی و نحوی تنظیم شده.
#رجب ماه من، شعبان ماه رسول خدا و رمــــــــــضان ماه خداوند بلند مرتبه است.
📚 مصباح المتهجّد، ج2، ص797
2 به نظر شما، اگه ما بخوایم از مهمانی خدا در ماه رمضان بهتر بهره ببریم، میشه به مهمانی رســـول خدا و امیرمؤمنان بی توجه باشیم؟!
3 از امروز، وارد ماه عـــــــــلی (علیه السلام) شدیم. حالا از خـــودمون بپرســـیم که اگه در ماه امیرالمؤمنین به سراغ ایشون نریم، پس کی قراره بریم؟!! 😔
4 حتما باید صدای حضرت به «فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبِةِ» بلند بشه تا به خودمون بیایم و یادمون بیاد که امیرالمؤمنینی داشتیم؟! پس تا قبلش کجاییم؟! 😞
5 انگار باید حضرت رو در محراب عبادش غرق به خون ببینیم تا به یادش بیفتیم و بر مظلومیتش اشک بریزیم! انگار فــــــــقط باید خودمونو در مجلس عزاش نشون بدیم!! 😣
6
رفیق، تو دلت به این سؤال جواب بده:
اگه در ماه امیرالمؤمنین نری سراغش، پس کی قراره با امام اولت ارتباط برقرار کنی؟!
7
اما اگه تصـــــمیم گرفتی که در ماهِ حضرت، یه مقـــــــدار ارتباطت رو با امامت بیشتر کنی، مــــیتونی با ما همراه بشی، چون یه برنامۀ خوب داریم ☺️
.. بیا تا بهت بگم قراره چی کار کنیم👇😊 ..
8 یه کتابی داریم به نامِ دیوان امیرالمؤمنین (علیه السلام)
اشعار منسوب به امام علی در موضوعات مختلف در این کتاب جمع آوری شده 😃
9 یکی از اشعار این کتاب به مناجات منظوم معروف شده و شیخ عباس قمی هم در مفاتیح الجنان آورده 🌱
محتوای این شـعر، راز و نیاز با خداســـت که با فضای ماه رجـب خیلی مناســــــبت داره و جالبش اینجاست که 30 بیت بیشتر نیســت و اینطــوری ما می تونیم روزی یک بیــتش رو با هم بخونیم، لغات و ترجـمه اش رو بررسی کنیم و کلی لذت ببریم 😃😇
در فضیلت «زیارت عاشورا»، روایت فراوان و توصیه بسیار است...
از امام صادق (علیه السلام) اینطور روایت شده:
ای علقمه، هنگامی که [زیارت عاشورا] را خواندی، در حقیقت او را به چیزی خوانده‌ای که هرکس از ملائکه بخواهند او را زیارت کنند، به آن می‌خوانند و خداوند برای تو هزارهزار حسنه می‌نویسد و از تو هزارهزار سیئه دور می‌نماید و تو را هزارهزار مرتبه بالا می‌برد. همانند کسانی هستی که در رکابِ آن حضرت به شهادت رسیدند؛ حتی در درجاتِ آنها هم شریک می‌شوی و ثوابِ هر نبی و رسولی برایت نوشته می‌شود...
ای علقمه، اگر توانستی هر روز از عمرت با این زیارت او را زیارت کنی چنین کن؛ پس إن شاء الله همۀ آن [ثواب‌ها] برایت خواهد بود.»[1]
...
برای سهولت در خواندن روزانۀ زیارت عاشورا و صرفه جویی در وقت، خوب است که انسان این زیارت مقدسه را حفظ کرده و در زمان هایی همچون هنگام رفت آمد، آن را قرائت کند؛ چنانچه روش برخی از علما نیز همین بوده است.
...
البته، زیارت عاشورا، به دلیل داشتن کلمات تکراری و فرازهای مشابه، از جمله متونی است که حفظ آن دشوار است.
به همین دلیل با استفاده از چند تکنیک ساده امّا مؤثّر، راه را برای فهم بهتر و حفظ این زیارت پر فضیلت هموار کرده ایم.
ضمنا؛ این دوره رو در واقع در کانال «صفر تا صد ادبیّات عربی» برگزار کردیم و کلّی مطلب هم اونجا قبل و بعد از هر جلسه بیان کردیم که بعضا در ویدئوها نیست. پس می تونید با پیوستن به کانال مذکور، اون مطالب رو هم مطالعه کنید.
الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین، بولایة مولانا امیر المؤمنین و الأئمة المعصومین (علیهم السلام).
الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنتهدی به لولا أن هدانا الله.
💠 ادبیات عربی، چرا؟
از رئیس مکتب شیعه، امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده: «تَعَلَّمُوا الْعَرَبِیَّةَ فَإِنَّهَا کَلَامُ اللَّهِ الَّذِی تَکَلَّمَ بِهِ خَلْقَهُ[1]»:
زبان عربی را یاد بگیرید، زیرا کلام خدایی است که با آن با خلقش سخن گفته است.
«قرآن» و «روایاتِ ائمۀ اطهار» (علیهم السلام) دو منبع اساسی در «علوم اسلامی» ـ با همۀ گستردگی ـ آن است.
طبیعی است، اگر کسی میخواهد در حیطۀ علوم اسلامی فعالیتی داشته باشد، می بایست با قرآن و روایات مأنوس باشد؛ و از آنجا که زبان این دو منبع عظیمِ اسلامی «عربی» است، باید ابتدا با «ادبیّات عربی» آشنا باشد.
پس هدف؛ فهم و اجرای نظر اسلام در همۀ ابعاد زندگی بشر است که لازمه و مقدمۀ آن فهم دقیق زبان آن یعنی زبان عربی است.
بنابراین، نگاه ما به زبان عربی، نگاه به علمی ابزاری است که بناست در خدمت فهم آخرین کتاب آسمانی و فرمایشات مفسرین الهی آن قرار بگیرد.
چرا معجزۀ آخرین پیامبر خدا، کتاب و از جنس کلام است؟
برای پاسخ به این سوال، ابتدا چند سوال از شما می پرسم: معجزۀ حضرت موسی عصا و ید بیضایش بود؛ اکنون عصای موسی و ید بیضایش کجاست؟ معجزه حضرت عیسی زنده کردن مردگان بود؛ الان زنده کردن مردگان عیسی کجاست؟ معجزه حضرت ابراهیم سرد شدن آتش بود؛ الان سرد شدن آتش ابراهیم کجاست؟ و...
می بینیم که معجزات پیامبران گذشته، همگی وقایعی بوده که در گذشت زمان چیزی از آنها باقی نمانده، و رجوع به آنها ممکن نیست. اما ارادۀ خداوند به این تعلق گرفت که معجزۀ آخرین پیامبرش تا قیام قیامت به عنوان معجزه باقی باشد، تا هر انسانی در هر عصر و زمانی، با هر اندیشه و باوری، با هر نژادی و با هر دینی، بتواند به آن نظر کند.
معجزات پیامبران گذشته همگی تمام شده اند، اما این قرآن است که از 1400 سال گذشته نه تنها هنوز زنده است، بلکه لحظه به لحظه در حال تحدّی کردن است.
بله، معجزۀ آخرین پیامبر خدا باید چیزی از جنس کلام باشد، چون این کلام است که می ماند و الا حوادث در گذر زمان محو می شوند.
اتفاقا اینکه ما به عصای موسی و ید بیضایش اعتقاد داریم، به این خاطر است که قرآن از آن خبر داده است. معجزۀ آخرین پیامبر چیزی است که به وسیلۀ آن می توان به اخباری که راجع به اعجاز پیامبران گذشته آمده نیز اطمینان کرده و ایمان آورد.
🔹 شما که می بینید اینقدر با این زبان مبارزه می شود! با حروف الفباء کسی مبارزه ندارد که!
هر فرهنگی، هر تمدّنی، اگر بخواهد زنده بماند، باید زبانش زنده بماند، اگر زبانش مُرد، خودش مرده است.
این مبارزۀ علنی که شما با زبان عربی می بینید باید بیدار باشید، باید بفهمید، والله این مبارزۀ با اسلام است!
و به خدا قسم ما در مقابل زبان عربی وظیفه داریم که این زبان اسلام را حفظ بکنیم، نگهداری بکنیم.
🔸 کی جلوی شما را گرفته است؟
یک کلاسهایی خودتان تشکیل بدید از این کسانی که زبان عربی را می دانند، در خانواده های خودتان... همه تان این زبان را یاد بگیرید، اگر یاد بگیرید نه تنها ضرر نکرده اید، خیلی هم سود بردید.
یکی از زبان های زندۀ دنیاست.
🔹 این همه انگلیسی زبان ها هِی تبیلغ کردند این زبان خودشان را آنچنان به ما تحمیل کردند که تا اندرون خانه های همۀ ماها نفوذ کرده است.
برای چی بوده این؟ دلشان به حال ما سوخته بود؟
یا برای اینکه عاداتشان را به ما تحمیل بکنند؟!
افکارشان را به ما تحمیل بکنند،
تمدّن خودشان را به ما تحمیل بکنند،
روح خودشان را بر روح ما تحمیل بکنند،
برای اینکه روح ما را خُرد بکنند.
🔸 چقدر ما مسلمان ها غافل بودیم! و چقدر غافل هستیم!
نه تنها ما ایرانی ها، به هر جای دنیای اسلام که انسان قدم می گذارد، می بیند که همینجور قرن ها در خواب بوده اند.
خوشبختانه حالا آدم می بیند مسلمان ها کم کم در حال بیداری هستند.
🔹 چقدر انسان باید متأسف و متأثر باشد که دو نفر مسلمان در مکّه و مدینه وقتی یکدیگر را ملاقات می کنند از دو کشور مختلف، زبان همدیگر را نمی فهمند، باید با زبان انگلیسی تفاهم بکنند.
اینها نقشه های سیصد ساله است، نقشه های چهار صد ساله است!
⁉️ هنوز وقتش نرسیده است که ما اندکی بیدار بشویم در مقابل این نقشه ها؟!
«تجزیه و ترکیب»، یعنی پیاده کردن داشته های صرفی و نحوی در عبارات عربی و تحلیل آنها است.
«تجزیه» ناظر به مباحث علم «صرف» و «ترکیب» ناظر به «نحو» است. در تجزیه نگاه ما فقط به کلمه است اما در ترکیب به رابطۀ کلمات با یکدیگر توجه می شود.
در بیانات علما و بزرگان اسلام، تصریحات بسیاری بر اهمیت تجزیه و ترکیب و استمرار در آن وجود دارد.
📌مرحوم آیت الله مصباح یزدی می فرماید:
«ما در حوزه، چند سال ادبیات عربی میخوانیم ولی متأسفانه آن هدفی که به خصوص از صرف و نحو منظور هست، خیلی از طلبه ها را به قدر کافی تأمین نمی کند. اگر از اوّل توجه داشته باشند و اساتید هم بیشتر بر آن تأکید کنند که در تجزیه و ترکیب، تمرین زیادتری را داشته و فقط به خواندن متن اکتفاء نکنند، در اینصورت خیلی زودتر به هدف می رسند و به تکرار بسیاری از کتابها و درسهای دیگر نیازی نخواهد بود[1]».
📌 مرحوم استاد صفائی حائری می نویسند:
«صرف و همچنین نحو زود به دست می آید اما زود هم فراموش می شود، مگر آن که نه با حفظ بلکه با تجزیه و ترکیب آن را در ذهن جای بدهیم. لا اقل تا چند سال باید روزی نیم ساعت یا چند خط تجزیه و ترکیب کرد[2]».
❌ اگر دانش پژوه به تجزیه و ترکیب نپردازد، و به صِرف خواندن کتب درسی و حفظ مطالب اکتفا کند، هیچگاه در عبارت خوانی به توفیق نخواهد رسید؛ همچون کسی که با خواندن کتاب، رانندگی را فرا گرفته اما هیچگاه پشت فرمان ننشسته است! آیا چنین کسی در موقع لزوم توانایی رانندگی خواهد داشت؟!
رابطۀ حفظ و فهم مطالب با تجزیه و ترکیب رابطه ای دو سویه است، یعنی: از یک سو برای تجزیه و ترکیب لازم است مطالب صرفی و نحوی را از قبل آموخته و به خاطر سپرده باشیم و از طرف دیگر هرچه بیشتر به تجزیه و ترکیب بپردازیم، مطالب علمی بیشتر در ذهن باقی مانده و تثبیت می شوند.
در ادامه، 75 کلیپ آموزشی و تمرینی تجزیه و ترکیب از آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السّلام) ارائه می شود:
