محمد هادی بیات

«وَ ما خَلَقْتُ‏ الْجِنَ‏ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونَ» [1].

هدف از آفرینش جنّ و انس، عبادت و بندگی خداوند متعال است.

گرچه عبادت معنای عامّی داشته و مراد از آن تسلیم بودن در برابر خواست خداوند است، اما معنای خاصّ عبادت همین نماز و روزه و اعمالی است که به آن سفارش شده است.

از امام رضا(علیه­ السّلام) روایت شده که در بیان فلسفۀ عبادت فرموده ­اند:

«...لِئَلَّا یَکُونُوا نَاسِینَ‏ لِذِکْرِهِ‏ وَ لَا تَارِکِینَ لِأَدَبِهِ وَ لَا لَاهِینَ عَنْ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ إِذَا کَانَ فِیهِ صَلَاحُهُمْ وَ قِوَامُهُمْ فَلَوْ تُرِکُوا بِغَیْرِ تَعَبُّدٍ لَطَالَ‏ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُم‏...» [2]:

«...تا این که مردم یاد خدا را فراموش نکنند و آداب او را وا نگذارند و از اوامر و نواهی او غافل نشوند، زیرا درستی و قوام آنان در دین است. اگر بدون تعبّد به حال خود رها می‌شدند پس از مدّتی دلهایشان سخت می‌شد...»

این عبادت است که همواره انسان را به یاد معبود و معاد خود می­ اندازد و پرده­ های غفلت را از جلوی چشمانش کنار می­ زند. این عبادت است که به او یادآوری می­ کند که طوق بندگی چه کسی را بر گردن دارد و چه باید بکند. به همین خاطر است که اهل­بیت عصمت و طهارت(علیهم السّلام)، به اختصاص دادن بخشی از زمان خود به عبادت و مناجات با پروردگار بسیار سفارش نموده ­اند.

از وجود نازنین امام صادق(علیه­السّلام) روایت شده:

«فِی التَّوْرَاةِ مَکْتُوبٌ: یَا ابْنَ آدَمَ، تَفَرَّغْ‏ لِعِبَادَتِی‏؛ أَمْلَأْ قَلْبَکَ غِنًى، وَ لَا أَکِلْکَ إِلى‏ طَلَبِکَ، وَ عَلَیَّ أَنْ أَسُدَّ فَاقَتَکَ، وَ أَمْلَأَ قَلْبَکَ خَوْفاً مِنِّی، وَ إِنْ لَاتَفَرَّغْ لِعِبَادَتِی، أَمْلَأْ قَلْبَکَ شُغُلًا بِالدُّنْیَا، ثُمَّ لَاأَسُدَّ فَاقَتَکَ، وَ أَکِلْکَ إِلى‏ طَلَبِکَ» [3]:

«در تورات چنین نوشته شده است: ای فرزند آدم! برای عبادت من فارغ شو [زمانی را به عبادت من اختصاص بده]، تا قلبت را از بی­ نیازی [به مردم] پُر کنم، و تو را به­ سوی طلب خویش واگذار نکنم، و بر من است که راه فقر تو را مسدود سازم و قلبت را از خوف خودم لبریز کنم؛ و اگر برای عبادت من فارغ نشوی، قلب را از اشتغالات دنیایی پُر سازم و پس از آن راه فقر تو را نبندم و تو را به­ سوی طلبت واگذارم».

به همین جهت، در دعایی که از همان بزرگوار نقل شده، ایشان به خداوند متعال چنین عرضه می دارند:

«اللَّهُمَّ... فَرِّغْنِی‏ لِمَا خَلَقْتَنِی‏ لَهُ» [4]:

خدایا! مرا فارغ گردان، برای آن­چه که مرا برایش خلق کردی (که منظور همان عبادت باشد).

پ.ن: پیشاپیش حلول ماه مبارک رمضان رو تبریک عرض می کنم، ان شاء الله که ماهی پر از خیر و برکت داشته باشیم.

#پرونده_ویژه

#ماه_رمضان

___________________

[1] الذّاریات: 56.

[2] عیون اخبار الرضا(علیه­السلام)، ج2، ص103.

[3] الکافی، ج3، ص 214.

[4] تهذیب الاحکام، ج3، ص 75.